Khởi nghiệp kinh tế chia sẻ - Bắt đầu bằng động lực tạo ra nhà cung cấp dịch vụ mới

Sau hai bài viết về phân tích mô hình kinh doanh của Uber và Airbnb và Quy luật 20/20/20 cho thị trường tôi lượt dịch, trong bài viết này, mình phân tích dưới góc độ chủ quan về giải quyết câu chuyện con gà và quả trứng thường thấy trong các mô hình kinh doanh của các công ty khởi nghiệp khi bắt đầu phát triển dựa trên nền tảng kết nối giữa nhà cung cấp dịch vụ và người dùng tựa như Uber và Airbnb ở trên.

Bài toán mà các công ty này thật sự gay go khi càng nhiều nhà cung cấp dịch vụ sử dụng phương tiện kết nối (ví dụ ứng dụng,...) của công ty bạn thì mới có nhiều người dùng đăng ký sử dụng và ngược lại. Điều đó tựa như bạn lập ra một cái chợ, hai yếu tố này ảnh hưởng qua lại  trong quá trình tăng trưởng về số lượng mà bạn phải tìm ra cách đến khi nó tự tăng trưởng được.

Một trong những hướng đi mà mình nhận ra được khi phân tích vào Uber và Airbnb? Làm sao họ có thể phát triển ở giai đoạn đầu được trong khi phải cạnh tranh với những gã khổng lồ đã có như Taxi và các nhà cung cấp dịch vụ khách sạn online.

Họ tìm ra cho mình nhà cung cấp mới để phục vụ cho khách hàng đang có mà cách thức thì chỉ có áp dụng công nghệ mới có thể làm được.

Uber- Nhà cung cấp dịch vụ sử dụng ứng dụng Uber là ai? Những người có xe và thường trống chỗ trên quãng đường đi đều đặn đến công ty. Vâng, rõ ràng những người này quả thực là nhà cung cấp dịch vụ tiềm năng cho khách hàng sử dụng Taxi như bình thường. Nhưng rõ ràng làm sao những người cung cấp dịch vụ này có thể tìm thấy khách hàng thường sử dụng Taxi? Chỉ có thể là Uber (hoặc những công ty tương tự) với công nghệ mới mới có thể tạo ra cái "chợ ấy" được! (Ở đây, mình không phân tích sâu vào chiết khấu,...). Giai đoạn đầu Uber có thể nhắm vào các nhà cung cấp dịch vụ mạnh mẽ và đông đúc như tài xế Taxi không? Rõ ràng là khó lòng vì họ còn chịu sự quản lý của công ty, nhưng nếu được, thật sự cũng rất khó để họ thay đổi thói quen sử dụng dịch vụ của Uber.

Chúng ta đi sâu hơn phân tích thị trường ở Việt Nam và Thái Lan (hoặc Campuchia) dành cho Uber. Thói quen đi xe thuê hoàn toàn khác biệt ở Việt Nam và các nước còn lại. Việt Nam phổ biến xe ôm (là người đi xe máy chở khách thuê) và Taxi; hai nước còn lại lại rất phổ biến bởi TukTuk (là chiếc xe giống xe lam ở Việt Nam). Rõ ràng, mô hình Uber tại Việt Nam rất dễ tạo ra các nhà cung cấp dịch vụ mới vì phương tiện đi lại là xe máy khá phổ biến; trong khi hai nước còn lại thì lại có mức chuyên dụng cao TukTuk, không có trong mọi nhà. Do đó, thị trường Việt Nam rất sôi động loại hình như Uber vì chính nhà cung cấp mới này tham gia vào thị trường đã góp phần Uber phát triển mạnh mẽ và thay đổi dần thói quen các provider (nhà cung cấp dịch vụ cũ) xe ôm đang có.

Airbnb - cũng tương tự, nhà cung cấp dịch vụ mới là bất cứ ai có nhà chia sẻ (trong khi trước đây, thì 

chủ yếu lại là các khách sạn, nhà nghỉ chuyên nghiệp,...); chính điều này đã giúp cho Airbnb có bước phát triển mạnh mẽ và vũ bão.

Xem thêm: So sánh mô hình kinh doanh UBER và AIRBNB

                                                                                                              Ngô Cự Mạnh

                                                                                                               22/07/2018

*bài viết trên quan điểm cá nhân